Bank nie może kredytować prowizji

W dzisiejszym dynamicznym świecie finansów, zrozumienie praw konsumenta w kontekście umów kredytowych jest kluczowe dla ochrony własnych interesów. Kancelaria Lazer & Hudziak Adwokaci i Radcowie Prawni, specjalizująca się w prawie bankowym, pragnie przedstawić Państwu analizę najnowszego wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu (sygn. akt I Ca 277/23), który znacząco wpływa na sposób naliczania odsetek w umowach kredytowych. Tematem przewodnim jest kwestia nieprawidłowego naliczania odsetek od prowizji przez banki, co może mieć poważne konsekwencje dla konsumentów.

1. Wprowadzenie do problematyki kredytu konsumenckiego

Kredyt konsumencki stał się nieodłącznym elementem życia wielu Polaków, umożliwiając finansowanie różnych potrzeb – od zakupu samochodu, przez remont mieszkania, po konsumpcyjne wydatki. Jednakże, zawiłości umów kredytowych oraz niektóre praktyki banków mogą wprowadzać konsumentów w błąd, prowadząc do niekorzystnych warunków finansowych. Jednym z takich problemów jest kredytowanie prowizji, czyli naliczanie odsetek nie tylko od kwoty udzielonego kredytu, ale także od prowizji, co jest sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa.

2. Przypadek Sądu Okręgowego w Elblągu

2.1. Tło sprawy

W dniu 4 października 2023 roku Sąd Okręgowy w Elblągu wydał wyrok w sprawie o sygn. akt I Ca 277/23, która dotyczyła umowy pożyczki gotówkowej zawartej pomiędzy konsumentem a jednym z polskich banków. Sprawa ta stała się precedensowa, gdyż dotyczyła nieprawidłowego naliczania odsetek przez bank, które obejmowały nie tylko kwotę pożyczki, ale również prowizję kredytową.

2.2. Kluczowe ustalenia Sądu

Sąd Okręgowy uznał, że bank naruszył przepisy ustawy o kredycie konsumenckim (u.k.k.), naliczając odsetki od kwoty prowizji, której konsument faktycznie nie otrzymał do dyspozycji. Taka praktyka jest sprzeczna z naturą odsetek jako wynagrodzenia za korzystanie z kapitału kredytowego i stanowi naruszenie praw konsumenta.

3. Co to jest prowizja kredytowa i dlaczego bank nie powinien ją kredytować?

3.1. Definicja prowizji kredytowej

Prowizja kredytowa to opłata pobierana przez bank za udzielenie kredytu. Może ona obejmować różne koszty związane z przygotowaniem i realizacją umowy kredytowej, takie jak koszty administracyjne, analizy ryzyka kredytowego czy ustanowienie zabezpieczeń.

3.2. Kredytowanie prowizji – co to oznacza?

Kredytowanie prowizji oznacza, że bank nalicza odsetki nie tylko od faktycznie udzielonej kwoty kredytu, ale również od prowizji, którą pobiera. W praktyce oznacza to, że konsument jest obciążany odsetkami od kwoty, której nigdy nie otrzymał, co prowadzi do zwiększenia całkowitego kosztu kredytu.

3.3. Dlaczego jest to sprzeczne z prawem?

Zgodnie z art. 30 ust. 1 pkt 6 i 7 ustawy o kredycie konsumenckim, odsetki powinny być naliczane wyłącznie od kwoty kapitału, czyli od faktycznie udostępnionych środków finansowych. Naliczanie odsetek od prowizji jest sprzeczne z naturą odsetek jako wynagrodzenia za korzystanie z kapitału, ponieważ prowizja nie stanowi kapitału udostępnionego konsumentowi.

4. Sankcja kredytu darmowego (SKD) – co to jest i jak działa?

4.1. Definicja SKD

Sankcja kredytu darmowego (SKD) to mechanizm przewidziany w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim, który umożliwia konsumentowi zwrócenie kredytu bez konieczności płacenia odsetek i innych kosztów kredytu, w przypadku naruszenia przez kredytodawcę określonych obowiązków prawnych.

4.2. Kiedy można skorzystać ze SKD?

SKD przysługuje konsumentowi w przypadku naruszenia przez kredytodawcę przepisów takich jak art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17 oraz art. 31-33 u.k.k. Oznacza to, że jeśli bank nie spełnia wymogów informacyjnych lub innych obowiązków wynikających z ustawy, konsument ma prawo do skorzystania z SKD.

4.3. Jak skorzystać ze SKD?

Aby skorzystać ze SKD, konsument musi złożyć pisemne oświadczenie do kredytodawcy o zwróceniu kredytu bez odsetek i innych kosztów. W takim przypadku konsument zwraca jedynie kapitał kredytu, bez dodatkowych opłat, zgodnie z terminami określonymi w umowie lub, jeśli nie zostały określone, w sposób przewidziany w ustawie.

5. Szczegółowa analiza wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu

5.1. Ustalona naruszenie przez bank

Sąd Okręgowy w Elblągu stwierdził, że bank naruszył przepisy ustawy o kredycie konsumenckim poprzez naliczanie odsetek od prowizji kredytowej. Prowizja ta, wynosząca 3.745 zł, była wliczona do kwoty pożyczki, co skutkowało naliczaniem odsetek od kwoty, której konsument nigdy nie otrzymał do dyspozycji.

5.2. Zastosowanie SKD

W wyniku naruszenia przepisów, konsument złożył oświadczenie o skorzystaniu z SKD. Sąd uznał, że SKD przysługuje konsumentowi i nakazał bankowi zwrócenie pożyczki bez odsetek od prowizji. To oznacza, że konsument musi zwrócić jedynie faktycznie udostępnioną kwotę pożyczki, bez dodatkowych kosztów związanych z prowizją.

5.3. Konsekwencje wyroku

Wyrok ten ma istotne konsekwencje dla banków oraz konsumentów:

• Dla banków: Konieczność dokładnego przestrzegania przepisów informacyjnych i innych obowiązków wynikających z ustawy o kredycie konsumenckim.
• Dla konsumentów: Zwiększenie ochrony praw konsumenta i możliwość skutecznego dochodzenia swoich praw w przypadku nieuczciwych praktyk banków.

6. Co oznacza ten wyrok dla konsumentów?

6.1. Większa ochrona praw konsumenta

Wyrok ten potwierdza, że konsumentom przysługuje pełna ochrona przed nieuczciwymi praktykami banków, takimi jak kredytowanie prowizji. Konsumenci mają prawo do zwrotu kredytu bez odsetek od kwot, których faktycznie nie otrzymali, co znacząco poprawia ich sytuację finansową.

6.2. Możliwość dochodzenia SKD

Konsumentom zaleca się, aby w przypadku zauważenia nieprawidłowości w umowie kredytowej, takich jak naliczanie odsetek od prowizji, skorzystali z przysługującego im prawa do SKD. Warto w takich sytuacjach niezwłocznie skontaktować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie bankowym.

7. Jak Kancelaria Lazer & Hudziak może pomóc?

• Analiza umów kredytowych pod kątem nieprawidłowości
• Reprezentacja w sporach sądowych z bankami
• Doradztwo prawne w zakresie kredytów konsumenckich
• Pomoc w przygotowaniu dokumentacji do SKD